Elektrische machine huren is ideale leerschool zero emissie

Zero emissie – nul uitstoot – de hele bouw gonst ervan. We moeten door klimaatverandering minder CO2 uitstoten op bouwplaatsen, maar hoe doen we dat? De één zegt waterstof, de ander praat over hybride en een derde kiest voor plantaardige HVO-brandstoffen. En wat te denken van elektrisch aangedreven machines? Is die alternatieve aandrijving wel net zo goed en betrouwbaar als onze vertrouwde dieselmotor? Zijn ze net zo krachtig en kun je er een hele dag probleemloos mee werken? Trouwens, hoe kom je op een afgelegen bouwplaats aan al die elektriciteit? Het zijn duidelijke vragen, die duidelijke antwoorden verdienen. Want het kan. Nu al!

Huren als ideale leerschool

Elektrisch werken kan al bij een heleboel machines en Boels Rental helpt u daarbij op weg. Het huren van zo’n elektrische machine is namelijk een ideale leerschool en zet u niet meteen voor het blok. Wel is de kans groot dat u straks niet anders meer wilt, maar dat risico moet u maar op de koop toenemen. Het assortiment elektrisch aangedreven huurmachines en gereedschappen van Boels groeit gestaag. Dat geldt ook voor de voedingen, zoals batterypacks en emissiearme generatoren. Dat is een vak apart, zo horen we Chris Dirx zeggen. Als Manager Operations van Boels Power & HVAC  zien hij en zijn collega’s dat efficiënte energie- en stroomvoorzieningen op bouwplaatsen inmiddels volop in de belangstelling staan.

“De tijd van het at random bestellen van een 20 kVA aggregaat en later nog een of twee tot er 60 kVA staat, waar je met 40 kVA prima uit de voeten kunt is voorbij.”

Efficiënt energiebeheer

“Emissievrij willen of moeten bouwen betekent bijvoorbeeld ook gebruik van emissievrije aggregaten en emissievrij verwarmen van bouwketen. En dat kan ‘laadstress’ opleveren, omdat bijvoorbeeld accu’s tijdens een lunchpauze niet volledig geladen kunnen worden of omdat het ’s nachts tegelijkertijd laden van alle accu’s te hoge piekbelastingen oplevert. Met efficiënt energiebeheer in de tijd stellen wij bedrijven in staat om tijd en capaciteit te winnen.” Zijn conclusie: “De tijd van het at random bestellen van een 20 kVA aggregaat en later nog een of twee tot er 60 kVA staat waar je met 40 kVA prima uit de voeten kunt is voorbij.” Wat dan wel verstandig is vertelt hij verderop.

Veel emissievrije varianten

Harm Munsters bekijkt het van de andere kant. Als Manager Fleet & Maintenance is hij samen met collega’s continu op zoek naar aanvulling en uitbreiding op het zero emission assortiment. Op dit moment heeft Boels voor een groot deel van de verhuurvloot een emissievrije variant: we noemen de trilplaten van 17 kN voor verhardingen, de 4,3 ton wielladers voor grondverzet, de elektrische hoogwerkers tot 20 meter en de heftrucks van 1,6 ton tot 5 ton. Ook vrijwel al het gereedschap voor tuin- en groenonderhoud is inmiddels elektrisch.

Harm geeft een actueel voorbeeld: “Zo biedt de nieuwe 2,5 tons verreiker op accu van JCB het krachtige vermogen waar onze klanten naar vragen. De 24 kWh Lithium-ion batterij kan bij normaal gebruik een volledige werkdag aan. Aanvullend verhuurt Boels een externe snellader. Daarmee laadt de accu in 1 uur tot 80 procent op. De machine opladen tijdens pauzes betekent dat het werk niet stil kan vallen vanwege een lege accu.” Acht uur continu kunnen werken is vaak niet eens nodig, zo blijkt in de praktijk, omdat de meeste machines dagelijks (veel) minder uren echt draaien. Weer een vooroordeel weggenomen.

Geen uitstoot en geluidsarm

Elektrische machines hebben grote voordelen bij projecten in woonwijken en stadscentra. Naast zero emission zijn elektrische machines ook geluidsarm. En doordat de machines plaatselijk geen uitstoot hebben, kan er schoon en veilig mee worden gewerkt in loodsen, nauwe doorgangen, parkeergarages, tunnels enzovoort. Daar wint een elektrische aandrijving het altijd van de dieselmotor, ook al is die bij lange na niet meer zo ‘vuil’ als in de vorige eeuw.

ECO label

Op het gebied van elektrificatie zet Boels Rental continu stappen. Het verhuurbedrijf is voorloper op het gebied van zero emission machines en heeft de grootste duurzame verhuurvloot van Nederland. Harm vertolkt dat als volgt: “We geloven in deze techniek als stap naar emissieloos werken. Daarom investeren wij de komende jaren fors in hybride en zero emission machines en werken we nauw samen met machinefabrikanten.” Dergelijke energiezuinige en uitstootarme machines en gereedschappen dragen het ECO-label. Het ECO-label helpt u om duurzame machines en gereedschappen in ons assortiment te herkennen. Met dit label bent u ervan verzekerd dat u accu, elektrische of hybride  machines huurt die bijdragen aan emissieloos werken.

Het ECO-label helpt duurzame machines en gereedschappen in ons assortiment te herkennen.

Er zijn ook hybride bouwmachines

Wie nog steeds twijfelt of volledige zero emissie in zijn situatie wel haalbaar is, kan ook kiezen voor één van de hybride bouwmachines. Harm legt graag uit wat het voor bouwmachines betekent: “Met hybride wordt een voertuig bedoeld dat naast een elektro- of accu-aandrijving ook een verbrandingsmotor heeft. De machines kunnen in principe emissieloos werken op elektro of accu. Afhankelijk van de machine is de brandstofmotor hierbij een soort back-up waarmee je de machine kunt verplaatsen of door kunt werken als de accu leeg is.”

Boels heeft bijvoorbeeld een tiental hybride hoogwerkers in het assortiment, met een werkhoogte variërend van 10 tot 28 meter. Ze zijn zuinig in het gebruik, hebben weinig uitstoot en wanneer ze op accu werken zijn ze ook nog eens heel stil. De meeste modellen zijn bovendien uitgerust met vierwielaandrijving voor goede grip op ruw terrein. Doorgaans vragen hybride bouwmachines een hogere investering dan conventionele machines. Zowel economisch als ecologisch gezien is huren dan een betere optie dan kopen en het biedt tevens de gelegenheid om te zien of deze vorm van aandrijving past in het bedrijfsplaatje. Bij Boels heb je toegang tot de nieuwste en grootste vloot van bijna 500 hybride machines. De Top 5 bestaat uit de ruwterrein kniktelescoophoogwerker, de schaarhoogwerker, tekstkar/bermdrip, mobiele lichtmast en het hybride aggregaat.

Bij de ‘grotere’ bouwmachines

We zien in de praktijk dat compacte bouwmachines zoals mini- en midigravers gemakkelijk en betaalbaar elektrisch zijn te maken. Bij de ‘grotere’ bouwmachines (pakweg boven de 10 ton) is dat wat lastiger, omdat dan forse accupakketten nodig zijn. Die zijn duur, zwaar en nemen veel ruimte in. Redenen waarom ze soms (een deel van) het contragewicht vervangen. Het werken met verwisselbare accupacks kan een handige oplossing zijn, maar vraagt wel een logistieke aanpak. Daarom adviseert Boels steeds vaker over een passende laadinfrastructuur, zoals een standalone powerpack.

In de tussentijd wordt als alternatief voor elektrisch door enkele machine(om)bouwers ook gekeken naar de (toekomst)mogelijkheden van waterstof. Deze techniek staat voor de bouwsector nog in de kinderschoenen en dergelijke machines zijn vooralsnog bij Boels niet te huur. Maar wat niet is kan nog komen natuurlijk, want er wordt al gewerkt aan aggregaten die op waterstof draaien. De logistiek is momenteel nog een uitdaging, maar de verwachting is dat we straks waterstof en batterypacks gaan combineren. Het is geen en/of maar en/en.

Slim omgaan met stroomvoorziening

Kiezen voor elektrisch aangedreven machines maakt het noodzakelijk om op de bouwplaats voldoende aanvoer van de benodigde elektriciteit te regelen. Waar elk bouw/GWW-bedrijf gewend is aan brandstofleveranties voor machines, trucks en aggregaten, moet nu ineens worden nagedacht over een andere wijze van aanvoer en opslag van energie. Is er voldoende netstroom voorhanden, kan worden gewerkt met batterypacks, zullen we zonnepanelen installeren en is er iemand om dat allemaal in goed banen te leiden?

Bij Boels weten ze daar alles van, dus we laten graag Manager Operations Power & HVAC Chris Dirx aan het woord. Chris stelt ons meteen gerust, maar wil niet ontkennen, dat het overschakelen op een geheel elektrische bouwplaats een hele klus is, want “Waar leg je de grenzen”, of anders gezegd: “Het is verstandiger om stap voor stap te elektrificeren en zo te ontdekken waar de sterke en zwakke plekken in het systeem zitten.”

Monitoring geeft inzicht in gebruik

Voor de nabije toekomst verwacht Boels veel van monitoring en controle op afstand. Daarbij is alle apparatuur intelligent en online verbonden, zodat real-time inzicht ontstaat in energiebehoefte en -verbruik. Chris: “Daarmee zien we op voorhand capaciteitsproblemen en kunnen we onze klanten tijdig waarschuwen. Ik voorzie namelijk dat er steeds meer (reserve)batterijen on-site geladen moeten gaan worden. Dan is de afstemming van energievraag en aanbod – dynamic load balancing genoemd – cruciaal. Daarmee gooi je als het ware een emmer niet ineens leeg, maar verdeel je de beschikbare energie druppelsgewijs naar behoefte. Je kunt dan ook tijdig energie bijhuren”.

Het is in deze overgangsfase van fossiele brandstof naar groene elektriciteit (groen = zon, wind etc.) nog niet goed te overzien, wie precies de gebruikers zijn op de bouwplaats en hoe dat financieel kan worden verrekend. Want hoe ga je om met de onderaannemers en hun materieel en wat zeg je tegen de vrachtwagenchauffeur van een toeleverancier als die elektriciteit moet bijladen voor de terugweg? Door te beginnen met monitoring is helderheid te verkrijgen in de verschillende energiestromen en de complexiteit van gebruikers versus betalers. Monitoring gaat ook inzicht verschaffen in de beste (vaak heel andere) manier om een bouwplaats energetisch in te richten.

Is alle energie echt nodig?

De slotvraag is simpel: is al die energie wel nodig? De kunst wordt steeds meer om vooraf energievraag en -aanbod in balans te brengen. Chris: “Wanneer zijn welke machines aan het werk en welke energiebehoefte hebben die? Is die extra elektrische hoogwerker echt nodig? Moet de bouwkeet ’s nachts warm blijven en kan ik die niet beter elektrisch, met een warmtepomp of met een ter plaatse aanwezig warmtenet verwarmen?” Boels wil daarin uw zakenpartner zijn en gericht adviseren over en faciliteren van de slimste en meest betaalbare aanpak. Want de zero emissie bouwplaats rukt snel op, mede doordat (grote) opdrachtgevers er om vragen en het steeds vaker in de aanbestedingseisen terecht komt. En zeg dan maar eens nee.