Leestijd: 7 minuten
Voor veel kleine machines is al een emissievrije – vaak elektrische – variant beschikbaar. Bij de grotere machines is dat vaak nog niet het geval. Dan zijn er Stage V dieselalternatieven die de uitstoot van schadelijke stoffen fors verlagen. Belangrijke vraag vandaag de dag is, of het nog zin heeft om te gaan werken met een machine met zo’n dieselmotor. Om die vraag te beantwoorden heeft Boels 5 feiten en 5 fabels voor je op een rijtje gezet:
Feiten
- Stage V motoren worden verplicht
Ja, fabrikanten van motoren in de NRMM-sector (non-road mobile machinery) zijn sinds 1 januari 2020 verplicht om schonere dieselmotoren in hun machines te bouwen, omdat die fors minder schadelijke stoffen uitstoten. Stage V is daarbij de hoogste klasse. De eis geldt voor machines die in de Europese Gemeenschap worden verkocht. In Noord-Amerika gaat het om machines met Tier 4 Final motoren. - Stage V is duurder in aanschaf en gebruik
Klopt. Vanwege hun complexe uitlaattechniek zijn machines met Stage V dieselmotoren over het algemeen iets duurder in aanschaf dan hun voorgangers. De eerste versies verstookten daarbij meer brandstof. De jongste generatie is zodanig getuned dat het verbruik juist verder omlaag gaat. Daarnaast moet bij praktisch alle machines AdBlue worden toegevoegd. Dit mengsel van gedemineraliseerd water en ureum wordt in de uitlaatgassen geïnjecteerd, waardoor het grootste deel van de schadelijke NOx wordt omgezet in stikstof en waterdamp. Vooral aggregaten en compressoren verbruiken veel AdBlue. - Stage V is de laatste emissiestap
Ja. Voor dieselmotoren is Stage V vooralsnog de laatste stap en over een eventuele Stage VI wordt niet meer gesproken. Dat komt mede door de snelle ontwikkelingen rond alternatieve brandstoffen, zoals HVO100, en van machines die nóg minder vervuilend zijn! Denk hierbij bijvoorbeeld aan enkel nog elektrische motoren met accuvoeding of aan waterstof als brandstof. - Werken met oudere dieselmotoren mag nog steeds
Machines met Stage IIIb en Stage IV dieselmotoren mogen in Europa niet meer worden verkocht, maar het gebruik ervan is om begrijpelijke economische redenen (nog) niet verboden. Weinig gebruikte en/of goed onderhouden oudere machines kunnen daardoor de komende jaren nog gewoon worden ingezet. Of dat echt kan is mede afhankelijk van de eisen die eventuele opdrachtgevers zullen stellen. - Opdrachtgevers kunnen Stage V verplichten
Ja. We zien dat opdrachtgevers – met name gemeenten en rijksdiensten – in toenemende mate bij aanbestedingen eisen dat bedrijven met minder of helemaal geen schadelijke uitstoot werken. Machines – ook generatoren en compressoren – met Stage V dieselmotoren worden nog altijd veelvuldig toegepast, maar zullen op langere termijn door nog schonere aandrijvingen worden vervangen. De volledig emissieloze bouwplaats moet volgens de routekaart uiterlijk in 2033 gerealiseerd zijn.
Fabels
- Stage V is voor iedereen verplicht
Nee. Voor eindgebruikers is Stage V (nog) niet verplicht, zij mogen ook machines zonder Stage V inzetten. De gedachte hierachter is, dat binnen enkele jaren die oudere machines vanzelf worden uitgefaseerd. Voor fabrikanten van bouwmachines ligt dat heel anders: die mogen volgens de emissiespelregels van Europa na 2020 geen oudere, minder schone motoren meer inbouwen. - Dieselmotoren zijn nog steeds vervuilend
Nee en ja. De uitstoot bij Stage V dieselmotoren is minimaal, maar nog altijd niet nul. In 1999, toen Stage I van kracht werd, was de norm voor fijnstof 0,54 g/kWh. Bij Stage V is dat nu nog maar 0,015 g/kWh, een afname van maar liefst 97%, mede dankzij een zeer fijn werkend roetfilter! Wel wordt steeds meer duidelijk, dat de resterende vrijkomende roetdeeltjes onder andere kankerverwekkend kunnen zijn. De uitstoot van stikstofoxiden (NOx) is met een forse 96% gedaald: van 9,2 g/kWh naar 0,4 g/kWh. Hierdoor draait een actuele off-roadmachine bijna net zo schoon als een moderne truck met Euro 6 dieselmotor. - Stage V is hetzelfde als Euro 6
Nee. Euro 6 is de emissiestandaard voor wegtransport. Stage V is de Europese norm voor off-road-verkeer (NRMM), dus voor bouwmachines en aggregaten en daarnaast ook voor (binnen)schepen. In Noord-Amerika wordt een eigen aanduiding gebruikt: Tier 4 Final, waarbij Tier een afkorting is van Transcript Individual Engine Regulations. In grote lijnen is TIER 4 Final vergelijkbaar met Stage V, waardoor machines zonder al te veel aanpassingen tussen beide continenten zijn uit te wisselen. - Elektrisch is beter dan Stage V
Ja en nee. Elektrische motoren hebben ter plekke geen uitstoot en zijn, mits ze met groene stroom gevoed worden, milieuvriendelijker dan Stage V dieselmotoren. Elektrisch aangedreven machines voldoen direct aan de eisen van de emissieloze bouwplaats. Maar aangezien nog niet van elke machine een elektrische variant bestaat, is met name in de zwaardere categorieën een Stage V diesel nog altijd de schoonste oplossing, zeker wanneer gebruik wordt gemaakt van biodiesel zoals HVO100. - Stage V is duurder dan elektrisch
Nee, elektrische machines zijn nog altijd fors duurder in aanschaf dan vergelijkbare machines met Stage V dieselmotor. Qua gebruikskosten inclusief onderhoud scoren elektrische machines op de langere termijn beter, al is de laadinfrastructuur nog wel een punt van zorg. Op dat vlak zijn Stage V dieselmotoren vooralsnog aantrekkelijker, want gemakkelijker en sneller bij te vullen, zodat langer aan een stuk kan worden doorgewerkt.
Stage V huren
Dat nieuwe machines met Stage V dieselmotoren een relatief hoge aanschafprijs hebben, maakt kopen niet altijd meteen de eerste optie. Veel hangt af van het aantal uren, dagen, weken dat de machine nodig is. Huren kan in veel gevallen een economisch aantrekkelijk alternatief zijn. Boels heeft een uitgebreide vloot aan kleine en grote machines die zijn uitgerust met een schone Stage V dieselmotor.
